Η ΠΙΑΔΑ

Ιστορία της Α’ Εθνοσυνέλευσης

Η  Α΄ εθνοσυνέλευση της Επανάστασης  άρχισε τις εργασίες της με 59 αντιπροσώπους στις 20 Δεκεμβρίου 1821 και τις ολοκλήρωσε στις 16 Ιανουαρίου 1822.

Οι εργασίες της Α΄ Εθνοσυνέλευσης ξεκίνησαν στο Άργος στο ναό του Αγίου Ιωάννη, το Δεκέμβριο 1821 και μεταφέρθηκαν στην περιοχή της Πιάδας (σημερινή Νέα Επίδαυρο).

Ιστορία της Πιάδας

Η επιλογή της Πιάδας ως χώρου διεξαγωγής της εθνοσυνέλευσης οφείλεται σε στρατηγικούς σκοπούς καθώς:

• Βρισκόταν μακριά από τα θέατρα των πολεμικών επιχειρήσεων (Ναύπλιο, Ακροκόρινθος).
• Ήταν προστατευμένη από βουνά
• Παρείχε τη δυνατότητα διαφυγής διά θαλάσσης προς τα νησιά του Αργοσαρωνικού

Η έλλειψη, ωστόσο, κατάλληλου χώρου για την διεξαγωγή των διεργασιών είχε ως αποτέλεσμα την πραγματοποίησή τους  στην κεντρική πλατεία που σήμερα βρίσκεται η αναθηματική στήλη ή σε οίκημα πλησίον του Ενετικού πύργου που κατοικείται έως και σήμερα.

Μέσα σε διάστημα 26 ημερών οι 59 Παραστάτες και οι σύμβουλοί τους, επιτέλεσαν έργο κεφαλαιώδους σημασίας για τα συμφέροντα της Επανάστασης και του νεογέννητου κράτους. Συνέταξαν και ψήφισαν τον πρώτο καταστατικό του χάρτη. Το Προσωρινόν Πολίτευμα της Ελλάδος, δημοσίευσαν τη μεγάλη Διακήρυξη της Εθνοσυνέλευσης, εξέλεξαν τα πρόσωπα που θα συγκροτούσαν την κεντρική Διοίκηση του κράτους και καθόρισαν τη στρατιωτική του δομή.  Από την επομένη της λήξης των εργασιών της Συνέλευσης, στις 16 Ιανουαρίου 1822, οι επαναστάτες διέθεταν πλέον ένα οργανωμένο κράτος που θα υποχρέωνε εχθρούς, συμμάχους και ουδέτερους να το αναγνωρίσουν ως κυρίαρχο και ανεξάρτητο.

ΤΟ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΝ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ

• Το Σύνταγμα περιλαμβάνει 110 άρθρα
• Κηρύσσει «Την Πολιτικήν Ύπαρξιν και Ανεξαρτησίαν» του Ελληνικού έθνους
• Εξασφαλίζει την ανοχή έναντι όλων των θρησκευμάτων
• Ορίζεται ως πρώτη, προσωρινή διοικητική πρωτεύουσα η Κόρινθος
• Καθιερώνεται η Αθηνά ως σύμβολο στις κρατικές σφραγίδες
• Καθιερώνονται το κυανό και το λευκό ως χρώματα της σημαίας*
• Προβλέπει την προστασία των ατομικών ελευθεριών, την αντιπροσωπευτική αρχή και τη διάκριση των εξουσιών

*13 Ιανουαρίου 1822: Υιοθετείται από την Α΄ Εθνική Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου η σύγχρονη μορφή της ελληνικής σημαίας. Σύμφωνα με μια θεωρία, η επιλογή των χρωμάτων έγινε για να συμβολίζει το γαλάζιο της θάλασσας του Αιγαίου και το λευκό των κυμάτων.

Το προσωρινό σύνταγμα μεταφράζεται το 1823 στα αγγλικά από τον Edward Everett και στα γαλλικά από τον Αδαμάντιο Κοραή.

Κείμενο του Νικόλαου Δραγούμη

«Οι νεώτεροι, οι ευτυχήσαντες ν’ ανοίξωσι τους οφθαλμούς προς ήλιον μη σκοτιζόμενον υπό νεφών δουλείας, να πατήσωσι γην ελευθέραν, ν’ αναπνεύσωσιν αέρα ελεύθερον· αυτοί οι κληρονομήσαντες το ανεκτίμητον δικαίωμα του συνέρχεσθαι, και συνδιαλέγεσθαι, και συζητείν, αδυνατούσι να φαντασθώσι τον έξαλλον ενθουσιασμόν του έθνους, ότε μετά τυραννίαν τετρακοσίων σχεδόν ετών συνήρχετο δι’ αντιπροσώπων ίνα βουλευθή κυριαρχικώς περί των οικείων συμφερόντων. Οι δ’ επιζήσαντες διηγούνται ότι δάκρυα έρρεον από των οφθαλμών πάντων, και ως εν τη ημέρα της Αναστάσεως, ανταπεδίδοντο ασπασμοί».

«Συγκεντρώθηκαν στην Επίδαυρο οι πρώτοι νομοθέτες της Ελλάδας. Οι νεώτεροι, οι οποίοι ευτύχησαν να στρέψουν τα μάτια τους σε ήλιο απαλλαγμένο από τα νέφη της δουλείας, να πατήσουν γη ελεύθερη, να αναπνεύσουν αέρα ελεύθερο, αυτοί που κληρονόμησαν το ανεκτίμητο δικαίωμα του συνέρχεσθαι και συνδιαλέγεσθαι και συζητείν, αδυνατούν να φανταστούν τον έξαλλο ενθουσιασμό του έθνους, όταν μετά από τυραννία τετρακοσίων σχεδόν χρόνων συνερχόταν με αντιπροσώπους για να αποφασίσει ως κυρίαρχο έθνος για τα συμφέροντά του. Οι επιζήσαντες αντιπρόσωποι διηγούνταν ότι δάκρυα έτρεχαν από τα μάτια όλων, και πως φιλούσαν ο ένας τον άλλο, όπως γίνεται την ημέρα της Αναστάσεως».

Νικόλαος Δραγούμης, Ιστορικαί Αναμνήσεις, Αθήνα 1973, τόμ. 1, σσ. 30-31. (Απόδοση στα νέα ελληνικά)